Του Αρχιμ. Πορφύριου Μπατσαρά *
Μία μόνο ημέρα μας μένει για να ξεκινήσει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή και θεώρησαν κατάλληλη την στιγμή τουλάχιστον τρία από τα δημοφιλέστερα μπλόγκς να γράψουν για τον πολιτικό γάμο. Συνδυάζουμε το θέμα αυτό με την Σαρακοστή, γιατί, ως γνωστόν, αυτήν την περίοδο του έτους δεν ιερολογούνται από την Εκκλησία γάμοι.
Όμως η αλήθεια, που προσπαθούν οι δημοσιογράφοι μας να παρουσιάσουν, δεν αποκαλύπτεται ολόκληρη.
Πράγματι, λοιπόν, αυξάνονται οι πολιτικοί γάμοι, αλλά για ποιόν λόγο; Θα αναφέρω μόνο δύο, για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας.
Να πω την αλήθεια, θα χρειαζόταν μάλλον να έχουμε στα χέρια μας τα σχετικά στατιστικά στοιχεία, και από το Δημαρχείο μας αλλά και από το γραφείο γάμων της Μητροπόλεώς μας, για να βεβαιώνουμε τα λεγόμενά μας. Αλλά τώρα ας κάνουμε λίγες σκέψεις και επανερχόμαστε. Εξάλλου, τα πέντε τελευταία χρόνια, ως πνευματικός εξομολόγος αλλά και τα είκοσι περίπου χρόνια ως πνευματικός σύμβουλος στο Μοναστήρι, μας δίνουν τα εχέγγυα γιά να έχουμε άποψη.
1.Ο πρώτος, λοιπόν, λόγος, αναμφισβήτητα, είναι οι απρόβλεπτες εγκυμοσύνες. Πριν από αρκετά χρόνια, όταν ήμουν στο Άγιο όρος, με κάλεσε στο τηλέφωνο μία μητέρα από τα μέρη της Καστοριάς. Λόγω του ονόματος, νόμιζε πως είμαι ο προορατικός γέροντας στα Καλήσια της Αττικής, ο π. Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης. Ήθελε να ρωτήσει τί να κάνει με την κόρη της, που είχε πολυχρόνιο δεσμό και τα τελευταία έντεκα χρόνια ήταν αρραβωνιασμένη. Ακριβώς όπως το διαβάζετε. Είχε τηλεφωνήσει στον παπαΓιάννη, στην Αγιάννα, όπως με είπε, και ο σοφός γέροντας τής πρότεινε η θυγατέρα της να μείνει έγκυος. Και έτσι να εξαναγκάσει τον μνηστήρα σε γάμο.
Δεν έδωσα συνέχεια, αλλά αυτή η άποψη, όσο και αν φαίνεται κακή και κατινίστικη, υφίσταται σε πάρα πολλές περιπτώσεις γάμου. Σε άλλες περιπτώσεις, επιδιώκει η γυναίκα την εγκυμοσύνη, αλλά σε πολλές επίσης περιπτώσεις την επιδιώκει ο άντρας. Σε πολλές πάλι περιπτώσεις την επιδιώκουν και οι δύο, κυρίως όταν αντιδρούν εξωγενείς παράγοντες, γονείς, συγγενείς, ακόμα και φίλοι, στον γάμο.
Έτσι λοιπόν, χωρίς να γενικεύουμε, έχουμε αντιμετωπίσει και τις τρεις περιπτώσεις. Όταν στενεύουν τα χρονικά περιθώρια, επιταχύνεται ο γάμος και προτιμάται ο πολιτικός. Είναι πιό εύκολες οι διαδικασίες και δεν χρειάζεται να προσκομισθούν πολλά δικαιολογητικά.
2.Στην δεύτερη περίπτωση, η κρατική μηχανή φρόντισε να πριμοδοτήσει τα παντρεμένα ζευγάρια με διάφορα προνόμια, όπως το δάνειο για απόκτηση κατοικίας, ή την συνυπηρέτηση.
Και αυτήν την περίπτωση την έχουμε αντιμετωπίσει.
Και τώρα ας πούμε την απάντηση, στο αν δηλαδή πραγματικά προτιμάται ο πολιτικός γάμος, από τα νέα ζευγάρια.
Αυτό, η προτίμηση δηλαδή του Δημαρχείου από τον ενοριακό ναό, θα ίσχυε αν το νέο ζευγάρι, όταν πλέον περάσει το δύσκολο σημείο, δεν προχωρήσει σε θρησκευτικόν γάμο. Τότε πράγματι, μπορούμε να πούμε ότι αυξήθηκαν οι περιπτώσεις των νέων που θέλουν να απομακρυνθούν από την Εκκλησία.
Δεν διστάζω να πω ότι, σε περίπτωση απρόοπτης, ασχεδίαστης εγκυμοσύνης, θα πρότεινα τον πολιτικό γάμο, για πάρα πολλούς λόγους, που αν τους εκθέσω, θα δείτε ότι θα συμφωνήσουμε.
Πάντως σε καμία περίπτωση δεν θα ευλογούσα μία έκτρωση. Με όλα τα δυνατά μέσα, θα προσπαθούσα να αμυνθώ την ανυπεράσπιστη ζωή του κυοφορούμενου ανθρώπου.
Το φαινόμενο, που, ως Εκκλησία πλέον, αντιμετωπίζουμε είναι ο συσχετισμός δύο ιερών μυστηρίων. Έχει αρκετόν καιρό που οι στέψεις των γονέων συνδυάζονται με την βάπτιση των παιδιών.
Και κάτι ακόμα. Είναι μεγάλο ψέμα να λέμε ότι τα χρήματα που «ζητούν οι παπάδες» για την τέλεση του μυστηρίου είναι ποσά μεγάλα, την στιγμή που τα έξοδα για τα κοσμικά στοιχεία του γάμου είναι υπερβολικά.
Ας αναφέρουμε μερικά από αυτά. Για την νύφη: Νυφικό, γάντια, παπούτσια, βέλο, ανθοδέσμη. Είχα διαβάσει ένα παλαιό βιβλίο που έγραφε ότι το ουσιαστικότερο όνειρο κάθε κοριτσιού είναι το πότε θα ντυθεί νύφη και θα φορέσει το άσπρο νυφικό. Και αυτό, μέχρι να πραγματοποιηθεί, και ας έχει ξεπεράσει τα –ήντα.
Για τον γαμπρό: Κοστούμι, παπούτσια, μπουτονιέρα, αυτοκίνητο, κουμπάρος, στέφανα, όργανα…
Παρανυφάκια, συγγενείς, μπομπονιέρες, κουφέτα… Και βέβαια το γαμήλιο τραπέζι.
Να, και κάτι ακόμα. Η Εκκλησία έχει ειδικό ποτήρι, για να κεράσει στους νεονύμφους το Κρασί, σε ανάμνηση του Γάμου της Κανά, αλλά και της ξεχασμένης Θείας Κοινωνίας, όταν ο γάμος γινόταν μέσα στην Θεία Λειτουργία. Και όμως, τα ζευγάρια, επηρεασμένα από φίλους ή καλοθελητές, αγοράζουν το δικό τους ποτήρι, που συχνά είναι πανάκριβο. Τελευταία μόδα είναι και η μπομπονιέρα του μυστηρίου, ας την ονομάσουμε έτσι.
Από όλα αυτά, τίποτα δεν χρειάζεται για το μυστήριο. Τίποτα δεν ζητάει η μεγάλη μας μάννα Εκκλησία. Και αυτό που θεωρείται απαράβατος όρος, σύμφωνα με την παραδοσιακή κοινωνία αλλά και την ιερή Ακολουθία του μυστηρίου, δηλαδή η παρθενία των μελλονύμφων, είναι πολύ πολύ σπάνιο σήμερα.
Ποιό από τα νέα ζευγάρια συμβουλεύτηκε κάποιον ειδικό σύμβουλο γάμου, για να μιλήσουν γιά τα προβλήματα που αρχίζουν την επόμενη ακριβώς ημέρα; Ποιό ζευγάρι πήγε σε κάποιον πνευματικό, για να ξαλαφρώσει από το φορτίο του παρελθόντος, και να ξεκινήσει με θάρρος, ενθουσιασμό και βεβαιότητα την κοινή πορεία μέσα στην οικογένεια;
Δυστυχώς, τα πράγματα εξελίσσονται τραγικά.
Στο Σύνταγμα της Ευρώπης, που πριν λίγα χρόνια ψηφίσαμε ως Ευρωπαίοι Εταίροι, μιλάει πολλές φορές για τα δικαιώματα του παιδιού, τα δικαιώματα της μητέρας, ελάχιστα έως μηδαμινά μιλάει για τον πατέρα. Αναφέρεται στις μονογονεϊκές οικογένειες. Αλλά δεν λέει τίποτα, απολύτως τίποτα, για τον ιερό – όχι θρησκευτικά ιερό, αλλά πραγματικά και αντικειμενικά ιερότατο – θεσμό του γάμου.
Μακάρι να μπορούσαν να πειστούν οι νέοι από ένα σύνθημα καινούργιο, που κυκλοφορεί σχεδόν σε όλες τις διαδηλώσεις νέων στην «μπετονιέρα» που λέγεται Αμερική και λέει: «Μένουμε αγνοί, μένουμε παρθένοι μέχρι τον γάμο μας». Αλλά, δυστυχώς, στην μεισγάγκεια που λέγεται Ελλάδα φτάνουν τα αποπλύμματα τόσο της Αμερικής όσο και της Ευρώπης και ό,τι χυδαίο και τραγικό προέρχεται από την Ανατολή και την Αφρική.
Πάντως εμείς θα συνεχίζουμε να σεβόμαστε απόλυτα την ιερότητα αυτού, του συγκεκριμένου μυστηρίου, του Γάμου και θα μιλάμε για την καθαρότητα του θεόπλαστου ανθρώπινου σώματος. Δεν πειράζει αν μας πουν οπισθοδρομικούς. Όχι. Εμείς θα συνεχίσουμε να είμαστε παραδοσιακοί, μέσα στο γράμμα και στο πνεύμα της Αγίας Εκκλησίας. Θα συνεχίσουμε να φιλούμε με τιμή την βέρα των νεονύμφων και να την ευλογούμε μέσα από την πενιχρή μας καρδία.
Να πω και κάτι τελευταίο, αλλά και για αυτό μας χρειάζονται στατιστικά στοιχεία.
Ποιοι γάμοι τελικά πετυχαίνουν; Και ποιοι οδηγούνται στα διαζευκτήρια;
Πιστεύουμε, απολύτως και με αδιάσειστα τεκμήρια, ότι ο γάμος που ενώνει το παρθενικό ανδρικό σπέρμα με το παρθενικό γυναικείο αίμα είναι ακλόνητος. Διότι ακριβώς το ζευγάρι κολλάει και δεν μπορεί τίποτα να το ξεκολλήσει και να το διασαλεύσει. Τρικυμίες μπορεί να υφίστανται. Αλλά ή και τα δύο ή το ένα μέλλος που είναι παρθένο, στέφεται με αμαράντινο στεφάνι δόξας και μένει αιωνίως, ναι αιωνίως, ακλόνητο.
Αδελφοί μου, μην ακούτε τις σειρήνες του κόσμου. Ας μείνουμε μέσα και πιστοί στην Αγία Εκκλησία. Και να είστε απόλυτα σίγουροι. Μόνο η Εκκλησία κατέχει την Αλήθεια. Μόνο η Εκκλησία λέει ολόκληρη την Αλήθεια. Και, τελευταίο, μόνο η Εκκλησία είναι το λιμάνι της σωτηρίας της ψυχής του ανθρώπου και του σώματός μας.
Καλή Τεσσαρακοστή, αδελφοί μου...
* Ο Αρχιμ. Πορφύριος Μπατσαράς είναι Ηγούμενος της Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου - Σκήτης Βεροίας
